System klimatyzacji, w ogromnym uproszczeniu, można porównać do domowej lodówki. Wnętrze jest schładzane, natomiast energia cieplna oddawana na zewnątrz za pomocą wymiennika na tylnej ścianie urządzenia. W przypadku instalacji, która ma chłodzić jedno z pomieszczeń, całe mieszkanie lub dom, działa to na bardzo podobnej zasadzie. “Wnętrzem lodówki” jest jednak teraz wnętrze lokalu, a “wymiennik oddający energię cieplną” znajduje się poza murami budynku. Jakie są jednak tajniki działania klimatyzacji oraz jaką najlepiej dobrać do konkretnych potrzeb? O tym wszystkim opowiemy już za chwilę!
Elementy składowe
By zrozumieć sposób działania, najpierw musimy poznać kluczowe podzespoły układu klimatyzacji. Pierwszym z nich jest sprężarka, która stanowi tak naprawdę serce instalacji. Znajduje się w jednostce zewnętrznej, montowanej na balkonie mieszkania lub ścianie domu. Zazwyczaj mieści się w jednej obudowie ze skraplaczem – elementem, w którym czynnik ulega ochłodzeniu. Natomiast wewnątrz mieszkania mamy moduł z parownikiem – w nim dochodzi do rozprężenia czynnika, który w ten sposób odbiera ciepło z otoczenia. Po drodze mamy jeszcze przewody łączące jednostkę zewnętrzną z modułem parownika. W układzie występuje także osuszacz, wyłapujący z czynnika chłodzącego wilgoć.
Sposób działania
Gdy chcemy schłodzić pomieszczenie i uruchomimy klimatyzację, zauważamy, że w module zewnętrznym uruchamia się sprężarka. Ma ona zadanie skompresować czynnik chłodzący do ciśnienia rzędu setek atmosfer. Sprężanie powoduje jednocześnie silne jego rozgrzanie, dzięki czemu zachowuje on stan gazowy. Zaraz po wyjściu z kompresora czynnik trafia więc do skraplacza, gdzie oddaje ciepło do otoczenia z pomocą dużego wentylatora. Jego stan skupienia zmienia się na płynny, stąd właśnie nazwa tego elementu – skraplacz.
W takiej formie czynnik transportowany jest rurami do modułu parownika, znajdującego się wewnątrz budynku. Zanim jednak trafi do samego elementu chłodzącego, przechodzi przez zawór rozprężny, który dba, by proces spadku ciśnienia odbywał się powoli. W parowniku czynnik gwałtownie zmienia stan skupienia na gazowy, pobierając do tego celu ciepło z pomieszczenia. Właśnie to powoduje, że z modułu wewnętrznego leci przyjemny chłód, który szybko obniża temperaturę. Następnie ogrzany czynnik przemieszcza się rurkami ponownie do sprężarki i tu obieg się zamyka, a cały cykl powtarza.
Układy typu split
Przykład, który posłużył nam do opisu elementów składowych oraz sposobu działania klimatyzacji nazywany jest fachowo instalacją typu split – z ang. rozdzielony. Jest tak dlatego, że tzw. strona gorąca (sprężarka i skraplacz) wyniesione są poza budynek, a tzw. strona zimna (moduł parownika) znajduje się wewnątrz. Taki system ma wiele zalet, na przykład: głośno pracujący kompresor znajduje się poza murami domu i nie przeszkadza nam w pracy czy spaniu. Poleca się go osobom, które chcą maksymalnie wydajnej klimatyzacji, która zapewni pełny komfort użytkowania.
Urządzenia przenośne
W handlu znajdziemy również klimatyzatory przenośne, które mają wszystkie powyższe elementy umieszczone w jednej, wspólnej obudowie. Gorące powietrze poza budynek wyprowadzają za pomocą rury, którą należy wystawić za okno w czasie pracy urządzenia. Ich zaletą jest o wiele niższa cena niż układu typu split, a jednocześnie możliwość używania w praktycznie dowolnym miejscu – warunkiem jest tylko dostęp do okna. Polecane są tym, którzy cenią sobie mobilność i nie zamierzają używać urządzenia przez całą dobę – hałas pracującej w pokoju sprężarki mógłby bowiem utrudniać spanie.
